Norma artykulacyjna – dziecko, które ukończyło 6 lat, potrafi poprawnie powtórzyć głoskę [r] w izolacji, sylabach i słowach w spontanicznych wypowiedziach.
Zasady prawidłowej wymowy głoski [r] – czubek języka unosi się do wałka dziąsłowego usytuowanego tuż za górnymi zębami i wibruje 2-3 razy.
Wada wymowy – dziecko, które ukończyło 6 lat nadal nie wymawia głoski [r] poprawnie w spontanicznych wypowiedziach; konieczne jest rozpoczęcie terapii logopedycznej skierowanej na wywołanie oraz utrwalenie prawidłowej artykulacji głoski [r].
Głoska [r] jest najczęściej zamieniana na głoskę [l] lub na głoskę [j] np.
- rak = lak
- rak = jak.
Często zdarza się również, że dzieci wymawiają głoskę [r] tzw. „francuską” z wibracjami wytwarzanymi przez języczek lub [r] gardłowe z wibracjami w obszarze gardła. U niektórych dzieci pojawiają się drgania jednego policzka lub obydwu policzków jako substytucja głoski [r]. Czasem zdarza się również, że dzieci w czasie artykulacji głoski [r] wsuwają czubek języka między górne a dolne zęby lub nie unoszą czubka języka w linii prostej, lecz czubek języka kierują wyraźnie w prawą lub lewą stronę. Niektóre dzieci wymawiają głoskę [r] z czubkiem języka ułożonym na dnie jamy ustnej, bez wytwarzania jakiejkolwiek wibracji. Żaden z powyższych sposobów wymawiania głoski [r] nie mieści się w normie fonetycznej języka polskiego.
