Nadszedł w końcu ten czas, twoja mała pociecha zaczęła wymawiać długo wyczekiwaną głoskę [r]. Głoska [r] często pojawia się nagle, z dnia na dzień, niespodziewanie. Czubek języka długo wibruje w buzi dziecka podczas wymawiania słów z głoską [r], od razu wszyscy słyszą, że głoska [r] już jest. Kilka dni później, gdy emocje opadną, rodzice często wysłuchują jednak inny problem – okazuje się, że dziecko, z chwilą nauczenia się prawidłowej wymowy głoski [r], zapomniało, że głoska [l] nadal istnieje. Tym samym dziewczynki nie bawią się już „lalkami” tylko „rarkami”, a chłopcy robią papierowe „samoroty”. Nie wpadaj jednak w panikę, te zamiany są naturalne i powinny samoistnie ustąpić. Hiperpoprawność artykulacyjna wynika w głównej mierze z ogromnej radości dziecka, że w końcu potrafi poprawnie powiedzieć głoskę [r]. Mały człowiek chce się zazwyczaj tym faktem pochwalić, duma z nabycia nowej umiejętności go rozpiera, więc wymawia głoskę [r] z przesadną wibracją i na wszelki wypadek, wstawia ją również w słowach z głoską [l], by wszyscy ją usłyszeli. Do tej pory wymawiał głoskę [l] zarówno w słowach z głoską [l], jak i z głoską [r], teraz przyszedł czas na panowanie głoski [r].
W takiej sytuacji warto poćwiczyć z dzieckiem różnicowanie słuchowe głoski [r] i głoski [l], by w mowie malucha znowu zaczęła być słyszalna zapomniana głoska [l]. Dziecko musi usystematyzować swoją wiedzę z zakresu występowania głoski [r] i głoski [l], czyli musi sobie utrwalić, w których słowach występuje głoska [r], a w których występuje głoska [l].
Różnicowanie głosek [r, l], proponuję zacząć od ćwiczenia „Piłka parzy”. W ćwiczeniu należy zrobić dwie rundy; w pierwszej rundzie parzącą głoską jest głoska [l], zaś w drugiej rundzie parzy głoska [r]. Przydatnym ćwiczeniem będą również „Dwie wieże”, w którym dziecko będzie budować z klocków dwie wieże – jedną wieżę po usłyszeniu głoski [r], a drugą wieżę, po usłyszeniu głoski [l]. Możesz wykorzystać również ćwiczenie „Ups, błąd!”. Pamiętaj, by do ćwiczenia przygotować obrazki lub przedmioty zawierające jedną z głosek – głoskę [l] lub głoskę [r], np. lew, lampa, lody, robot, rakieta, ramiona. Z „ćwiczeń prawidłowej artykulacji” możesz wybrać jakiekolwiek ćwiczenie, pamiętając, by odpowiednio dostosować materiał słowny. W początkowym etapie ćwiczeń wykorzystaj sylaby i słowa zawierające albo głoskę [r], albo głoskę [l], nie używaj słów, które zawierają jednocześnie obydwie głoski, np. „kaloryfer”, „korale”, „okulary”.
